5 đại dịch khủng khiếp nhất lịch sử nhân loại đã kết thúc thế nào?
Dưới đây là 5 đại dịch khủng khiếp nhất trong lịch sử nhân loại cũng như cách thức mà chúng kết thúc với sự ra đời của các biện pháp ngăn ngừa dịch bệnh.
Khi nền văn minh của con người ngày càng phát triển thì cũng có ngày càng nhiều dịch bệnh xuất hiện. Việc một số lượng lớn người sống cùng nhau và gần với các loài động vật trong khi các yêu cầu về vệ sinh và dinh dưỡng không được đáp ứng chính là nguồn cơn khiến bệnh tật sinh sôi. Cùng với đó, khi mà ngày càng nhiều tuyến đường thông thương, buôn bán, trao đổi được mở ra, điều đó cũng đồng nghĩa với việc con đường lây nhiễm của bệnh tật ngày càng lan rộng, tạo nên những đại dịch toàn cầu đầu tiên.
Tuy nhiên, sau khi trải qua các đại dịch, con người dần biết cách hạn chế sự lây lan và ngăn chặn dịch bệnh với sự ra đời của các biện pháp như cách ly, nghiên cứu y tế cộng đồng hay tìm ra vaccine. Dưới đây là cách thức mà 5 đại dịch khủng khiếp nhất lịch sử nhân loại đã kết thúc.
Đại dịch hạch Justinian – Không còn ai để chết
3 trong số những đại dịch chết chóc nhất từng được ghi nhận trong lịch sử đều do một loại vi khuẩn gây nên mang tên Yersinia pestis, hay còn gọi là vi khuẩn gây ra bệnh dịch hạch. Người nhiễm vi khuẩn gây bệnh từ các loại động vật gặm nhấm như thỏ, chuột,… thông qua vật chủ trung gian là bọ chét nhiễm khuẩn.
Dịch hạch Justinian có thể đã bắt nguồn từ Ai Cập vào năm 541 sau Công Nguyên và sau đó lan ra các lục địa khác qua những con tàu thương mại có những con chuột mang bọ chét nhiễm bệnh. Khi dịch bệnh này đến thủ đô Constantinople của Đế chế Byzantine, nó đã khiến khoảng 300.000 người tử vong trong năm đầu tiên.
Đại dịch Justinian cũng được coi là đại dịch đầu tiên từng được ghi nhận trong lịch sử nhân loại khi lan rộng khắp châu Âu, châu Á, Bắc Phi và thế giới Arab.
"Mọi người thực sự không biết cần phải làm gì để đối phó với dịch bệnh này ngoại trừ việc tránh xa những người bị ốm”, Thomas Mockaitis, một nhà sử học tại Đại học DePaul nhận định.
Đại dịch hạch Justinian chỉ kết thúc khi nó khiến khoảng 30 - 50 triệu người tử vong, tương đương với một nửa dân số thế giới lúc bấy giờ.
Cái chết Đen – Sự ra đời biện pháp cách ly
Dịch hạch là một cơn ác mộng trong lịch sử nhân loại nhưng nó chưa thực sự kết thúc khi 800 năm sau, dịch bệnh này đã quay trở lại và khiến châu Âu "oằn mình" trong "Cái chết Đen" (Black Death) năm 1347 với 200 triệu người tử vong chỉ trong vòng 4 năm.
Tuy nhiên, "Cái chết Đen" cũng đánh dấu lần đầu tiên biện pháp cách ly được thực hiện để ngăn chặn dịch bệnh.
Vào thời điểm đó, người dân vẫn chưa có những hiểu biết khoa học về sự lây lan của dịch bệnh nhưng họ biết có một vài điều họ có thể làm để hạn chế điều này. Đó là lý do tại sao những quan chức với suy nghĩ đi trước thời đại ở thành phố cảng Ragusa đã quyết định cách ly các thủy thủ mới đến đây cho đến khi họ có thể chứng minh rằng mình không bị ốm.
Đầu tiên, các thủy thủ sẽ ở trên tàu của họ trong vòng 30 ngày theo quy định của một luật lệ gọi là "tretino". Sau đó, các nhà chức trách đã quyết định tăng thời gian cách ly lên 40 ngày trong luật mới gọi là "quarantino", nguồn gốc của từ "quarantine" (nghĩa là cách ly) trong tiếng Anh và dần trở thành tên gọi của một biện pháp ngăn ngừa dịch bệnh.
"Điều đó thực sự đã có hiệu quả" trong việc ngăn chặn sự lây lan và chấm dứt dịch bệnh, nhà sử học Mockaitis khẳng định.
Đại dịch hạch London – Cách ly những người nhiễm bệnh
London chưa bao giờ có một "khoảng nghỉ" trước những cuộc tấn công của dịch hạch sau Cái chết Đen. Dịch hạch cứ 20 năm lại xuất hiện một lần tại đây suốt từ năm 1348 - 1665 với 40 đợt bùng phát trong vòng 300 năm. Mỗi lần đợt bùng phát dịch hạch mới diễn ra thì 20% đàn ông, phụ nữ và trẻ em sống tại thủ đô của nước Anh đã tử vong vì mắc phải dịch bệnh quái ác này.
Vào đầu những năm 1500, Anh đã thực hiện bộ luật đầu tiên yêu cầu tách riêng và cách ly những người bị bệnh. Những gia đình bị dịch bệnh tấn công sẽ được đánh dầu bằng một kiện cỏ được treo trên một cây gậy bên ngoài. Nếu người nào có người thân mắc dịch hạch, người đó sẽ phải mang theo một cây gậy trắng khi đến nơi công cộng. Đại dịch hạch năm 1665 là đợt bùng phát dịch bệnh cuối cùng nhưng cũng là một trong những đợt bùng phát tồi tệ nhất kéo dài hàng thế thế kỷ, khiến 100.000 người London thiệt mạng chỉ trong vòng 7 tháng.
Tất cả các hoạt động vui chơi giải trí nơi công cộng đều bị nghiêm cấm và các bệnh nhân đều bắt buộc phải ở trong nhà để ngăn chặn dịch bệnh lây lan. Mặc dù việc “giam” những người bị bệnh trong nhà và chôn các thi thể trong những ngôi mộ tập thể bị coi là dã man nhưng đó là cách duy nhất thời bấy giờ để khiến những đợt bùng phát cuối cùng của dịch bệnh chết chóc này kết thúc.
Bệnh đậu mùa – Tìm ra vaccine
Đậu mùa là dịch bệnh đã lan rộng ở khắp châu Âu, châu Á, và các nước Arab trong hàng thập kỷ, trở thành nỗi ám ảnh trong lịch sử nhân loại. Cứ 10 người mắc bệnh đậu mùa thì có 3 người chết trong khi những người còn lại đều dày đặc những vết sẹo.
Những người bản xứ ở Mexico và Mỹ không có miễn dịch tự nhiên trước bệnh đậu mùa và virus này đã khiến hàng chục triệu người tại đây thiệt mạng.
"Chưa có sự tàn phá dân số nào trong lịch sử nhân loại khủng khiếp như những gì từng xảy ra ở châu Mỹ khi 90 - 95% người dân bản xứ bị xóa sổ trong vòng 1 thế kỷ", nhà sử học Mockaitis cho biết, đồng thời thông tin thêm: "Dân số Mexico đã giảm từ 11 triệu người trước dịch bệnh xuống còn 1 triệu người".
Hàng thế kỷ sau, đậu mùa đã trở thành đại dịch đầu tiên do virus gây nên kết thúc nhờ vào việc tìm ra vaccine. Vào cuối thế kỷ 18, một bác sĩ người Anh tên là Edward Jenner đã đặt nền móng cho việc sử dụng vaccine để ngăn ngừa dịch bệnh với con người. Năm 1796, Jenner đã tiến hành một thí nghiệm khi lấy dịch từ các vết đậu bò trên cánh tay của một cô gái chăn bò rồi cấy vào cánh tay của cậu bé 9 tuổi khỏe mạnh - con trai người làm vườn của ông. Sau đó, Jenner đã tiêm chất có chứa mầm bệnh đậu mùa vào người cậu bé nhưng cậu bé này không hề bị bệnh.
Nhờ phát hiện của Edward Jenner, gần 2 thế kỷ sau, năm 1980, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tuyên bố bệnh đậu mùa hoàn toàn bị xóa sổ khỏi Trái Đất.
Dịch tả - Chiến thắng của khoa học nghiên cứu y tế cộng đồng
Vào khoảng đầu cho tới giữa thế kỷ 19, dịch tả đã hoành hành khắp nước Anh và khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng. Lý thuyết thời bấy giờ đã giải thích dịch bệnh này do một loại ám khí gọi là "miasma" gây nên. Tuy nhiên, một bác sĩ người Anh tên là John Snow đã đặt nghi vấn về căn bệnh bí ẩn này có thể liên quan đến nguồn nước của London khi dịch bệnh khiến các nạn nhân tử vong chỉ trong một vài ngày với những triệu chứng đầu tiên.
Bác sĩ Snow đã hành động giống như một "thám tử khoa học" khi nghiên cứu hồ sơ bệnh án của các bệnh nhân tại các bệnh viện cũng như xem xét các báo cáo của nhà xác để theo dõi các địa điểm chính xác bùng phát dịch bệnh này. Ông đã tạo nên một biểu đồ địa lý các ca tử vong vì dịch tả trong thời gian 10 ngày và phát hiện ra một ổ dịch 500 ca tử vong quanh một máy bơm nước ở Broad Street - một giếng nước phổ biến trong thành phố mà người dân hay tới uống nước.
"Ngay sau khi tôi xem xét kỹ tình hình và mức độ tăng vọt của các ca bệnh tả, tôi đã đặt nghi vấn về một số nguồn nước bị nhiễm bẩn ở Broad Street", Snow viết.
Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, bác sĩ Snow đã thuyết phục các nhà chức trách địa phương dời máy bơm nước trên đường Broad Street và như một điều thần kỳ, các ca nhiễm đã giảm hẳn.
Những hành động của Snow không chấm dứt dịch tả sau một đêm nhưng những nỗ lực này đã giúp mọi người trên thế giới chú ý hơn đến hệ thống vệ sinh đô thị và bảo vệ nguồn nước không bị nhiễm bẩn.
Mặc dù dịch tả đã được xóa sổ phần lớn tại các quốc gia phát triển nhưng nó vẫn là "kẻ giết người" thầm lặng ở những quốc gia thuộc thế giới thứ 3, những nước thiếu hệ thống xử lý chất thải phù hợp và gặp hạn chế trong việc tiếp cận nguồn nước uống sạch./.
Cùng chủ đề
Tế bào - Đơn...
Tế bào là đơn vị cấu trúc và chức năng của mọi cơ thể sống. Trong cơ thể sinh vật, mỗi loại tế...
Lễ thượng cờ...
Lễ Thượng cờ ở quảng trường Ba Đình là một nghi lễ cấp quốc gia của Việt Nam được Chính phủ phê...
Mõ làng - phương...
Thằng mõ là người có nhiệm vụ gõ mõ và thông báo theo chỉ thỉ của các chức...
Bức tranh nàng...
Đây là bức tranh NÀNG PHRYNE Ở AREOPAGUS (Phryne before the Areopagus) của danh hoạ người Pháp Jean Léon...
Vì sao bầu cử...
Bạn có biết thể thức bầu cử của Mỹ đã tồn tại 212 năm? Trước khi nói về cách thức cùng...
Việt Nam - Cuba...
Nếu một ai đó có 100, họ cho bạn 10. họ là những người bạn tốt. Nếu một ai đó có 20, họ...
Ý nghĩa của...
Bộ bài Tây, tiếng anh gọi là Playing Card, còn ở miền bắc Việt Nam còn gọi là tú lơ...
Tổng hợp các...
Khi bạn đặt chân đến bất kì một tỉnh thành nào của Việt Nam điều bắt gặp những đặt sản đặc...
Tại sao một...
Một tuần có thứ Hai, thứ Ba, thứ Tư, thứ Năm, thứ Sáu, thứ Bảy, Chủ nhật, nhưng tuyệt nhiên lại không...
Chuột Lemming...
Một trong những lý do chính khiến nhiều nhà đầu tư thất bại trong việc tìm kiếm các khoản đầu...
50 bài học về...
“So với những người thất bại, thì những người thành công thật sự đã thất bại nhiều lần hơn,...
Thế giới sắp...
Theo thông báo của các nhà khí tượng học, năm nay – năm 2020 có thể sẽ là 1 trong 5...
Y (dài) hay i (ngắn)
Có một vị tiến sĩ viết nhiều bài rất xuất sắc đăng trên báo và thường gởi thư cho tôi....
5 đại dịch...
Dưới đây là 5 đại dịch khủng khiếp nhất trong lịch sử nhân loại cũng như cách thức mà chúng...
Một số đại...
Đại dịch có thể được định nghĩa "là dịch bệnh xuất hiện trên toàn cầu hoặc trên một...
Chim bản địa...
Trong khi lực lượng cứu hỏa Úc đang quay cuồng với các đám cháy rừng, một số loài chim bản địa...
Đại thảm họa...
Ở thời điểm hiện tại thì gần như mọi tiểu bang của Úc đều có cháy, nhưng kinh khủng nhất là...
Cá Betta - Trang...
Cá Betta (Betta splendens) là giống cá kiểng có hình dạng giống cá lia thia nhưng màu sắc phối...
Cá betta với...
Rất nhiều người đam mê thú chơi cá Betta đều đã từng mong muốn chính mình lai tạo ra những...
Hướng dẫn nuôi...
Cá Betta (Betta splendens) là giống cá kiểng có hình dạng giống cá lia thia nhưng màu sắc phối...
Cấu tạo, chức...
Hoa không chi tô điểm cho cuộc sống của chúng ta mà nó còn giúp chúng ta cảm thấy hạnh...
Đã bao giờ bạn...
Cây tre là loại cây gần gũi và ghi dấu trong tiềm thức của người Việt Nam. Nhưng nhắc tới hoa tre, có...
Sự phát triển...
Hoạt động trải nghiệm trong chương trình phổ thông mới không phải là một môn học mà là...
Hoa dâm bụt -...
Hoạt động trải nghiệm trong chương trình phổ thông mới không phải là một môn học mà là...
Hoa hồng - Chất...
Hoá học là một môn khoa học thực nghiệm. Do đó, các thí nghiệm giữ vai trò quan trọng...
Vòng đời của...
Vòng đời của bướm luôn hấp dẫn các bé khi bắt đầu tìm hiểu về thế giới động vật bởi vì...
Bắp cải tím...
Hoá học là một môn khoa học thực nghiệm. Do đó, các thí nghiệm giữ vai trò quan trọng...
Ngắm nguyệt...
Tối nay (27/7/2018) rạng sáng ngày mai, những người yêu thiên văn có cơ hội chiêm ngưỡng hai...
10 điều thú...
Một trong những nguyên tố quan trọng nhất của mọi sinh vật chính là cacbon. Dưới đây là 10 điều...
Mách bạn một...
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều nhãn hàng cà phê khác nhau khiến người tiêu...
Hiểu Bitcoin trong...
Chắc hẳn bạn đã quen với tên gọi Bitcoin, đồng tiền được nhắc đến nhiều trong thời gian gần đây đang...
Cháy chung cư...
Bài viết hơi dài chút, nhưng nếu các bạn đang ở chung cư cao tầng hoặc làm việc tại các cao...
Tại sao Halloween...
Halloween viết rút gọn từ "All Hallows'Eve", nghĩa là "Buổi tối lễ chư Thánh", một lễ...
Hướng dẫn làm...
Cứ mỗi dịp Trung thu khi phố phường tràn ngập đủ loại lồng đèn với muôn vạn sắc màu, chợt...
Hệ thống đường...
Bạn có biết toàn bộ các tuyến đường Quốc lộ có tổng chiều dài khoảng 17.300 km ? Hệ...
Voi Ma-mút sẽ...
Bằng cách sử dụng bộ công cụ chỉnh sửa gen CRISPR/Cas9, các nhà khoa học tin rằng họ không chỉ có...
Đấu giá điện...
Nhà đấu giá lịch sử Alexander, ở Maryland, hiện đang có một đồ vật vô cùng độc đáo được...
Độc tố nào...
Được phát hiện lần đầu tiên tại Anh vào những năm 1950, VX nhanh chóng trở thành một trong những...
Vì sao vật ở...
Đã bao giờ bạn gặp trường hợp một món đồ nào đó ở ngay trước mắt nhưng lại cứ đi tìm...
Cách phân biệt...
Trong đời sống văn hóa tâm linh của người Việt Nam có rất nhiều nơi thờ cúng khác nhau như Đình,...
Bồ câu đưa...
Từ thời Ai Cập cổ đại, con người đã khám phá ra khả năng đưa thư của chim bồ câu. Tuy nhiên,...
Tại sao lon nước...
Đã bao giờ bạn thắc mắc rằng, lon nước ngọt chúng ta uống lại không được thiết kế theo hình cầu...
Không có gì là...
Hiện nay các nguồn tài nguyên thiên nhiên như than đá, dầu mỏ đang dần bị con người khai phá...
Vì sao bóng bay...
Các nhân chứng tại khu vực phố Cửa Đông, Hoàn Kiếm, Hà Nội, cho biết vào 14h chiều 11/2, một...
Suýt chết vì...
Một phụ huynh vừa trải qua thảm cảnh, anh ta suýt mất một đứa con gái vì cháu bé đã đặt...
Cẩn thận khi...
Nếu bạn đang đun nấu bằng ga, hãy đọc bài này để tránh những tai nạn nguy hiểm không đáng...
Bao giờ Việt...
Ở Cuba, có những điều mà ít nhất 2 phần 3 dân số Việt Nam đang nằm mơ cũng không được như vậy. Gần...
Những lời chúc...
Hãy cùng nhau dành những lời chúc Tết, chúc mừng năm mới hay và ý nghĩa nhất dành...
Vì sao bố mẹ...
Kết quả nghiên cứu mới đây được thực hiện bởi một chuyên gia tâm lý người Anh cho hay, những cặp...
Ngày tận thế...
Theo một thuyết âm mưu mới đây, Chúa Jesus sẽ trở lại và nhân loại sẽ bước vào ngày...
Có thể bạn cũng quan tâm
Bức thư nổi...
Tôn Vận Tuyền (10/11/1913 - 15/2/2006), là một kỹ sư, quê ở Bồng Lai, Sơn Tây (Trung Quốc). Ông là...
Mặc cảm
Có một người đàn ông góa vợ, hằng ngày bươn chải bằng thùng kem bán dạo để nuôi...
5 đại dịch...
Dưới đây là 5 đại dịch khủng khiếp nhất trong lịch sử nhân loại cũng như cách thức mà chúng...
Giấy chứng nhận...
Trên đoàn tàu, cô soát vé hết sức xinh đẹp cứ nhìn chằm chằm vào người đàn...
50 bài học về...
“So với những người thất bại, thì những người thành công thật sự đã thất bại nhiều lần hơn,...
Bỏ chứng chỉ...
Tháng 12 là thời hạn mà Bộ trưởng Bộ GDĐT đưa ra để dứt điểm việc xoá chứng chỉ ngoại ngữ,...
Chính bạn là...
Cuộc sống luôn dạy cho ta những bài học quý giá mà bạn nên biết để sống tốt và ý...
Gần và xa
Có một vị hiền triết đã hỏi các đệ tử rằng: “Tại sao trong cơn giận dữ người ta thường phải...
Lấy vợ thuộc...
Các quý ông, quý anh đang thắc mắc muốn biết vì sao những phụ nữ thuộc bốn con giáp này...
Hướng dẫn việc...
Thông tư số 01/2020/TT-BGDĐT ngày 30 tháng 01 năm 2020 - Hướng dẫn việc lựa chọn sách giáo khoa trong...