USB các vương quốc Chăm Pa - Phù Nam

Thích trang

• Video
• Audio
• Tranh ảnh
• Simulation
• -> Library

Từ đầu Công nguyên cho đến các thế kỷ XVII-XVIII, trên dải đất miền Trung Việt Nam, chủ yếu là từ Đèo Ngang cho đến Bình Thuận, đã xuất hiện, phát sáng rực rỡ rồi tắt dần một nền văn minh độc đáo, đó là nền văn minh Chămpa.

Chămpa cổ xưa có nền kinh tế nông nghiệp là chủ yếu. Xã hội Chămpa phân chia  thành 3 tầng lớp rõ ràng: quý tộc – quan lại – nông dân công xã, nô lệ, ràng buộc với nhau bởi chế độ sở hữu ruộng đất và lễ nghi tôn giáo.

Những ngôi tháp Chăm đồ sộ, độc đáo là một trong những yếu tố quan trọng góp phần tạo nên nét đặc trưng cho văn hóa Chăm. Đây là một khối kiến trúc xây dựng bằng gạch, thường có cửa mở về hướng Đông, hướng mặt trời mọc.

Hầu hết các tháp Chăm thường được đặt trên các vị trí thoáng, gò đồi, xa chỗ người dân sinh sống. Điều đặc biệt của tháp Chăm là nghệ thuật chạm khắc tinh xảo và ấn tượng. Những ngôi tháp Chăm nổi tiếng ở Việt Nam có thể kể đến là Thánh địa Mỹ Sơn, tháp Poklong Garai, tháp Bà Ponagar, tháp Bánh Ít…

Vương quốc Phù Nam là một quốc gia cổ đại - Nhà nước đầu tiên có nền chính trị, kinh tế hùng mạnh ở Đông Nam Á trong 6 thế kỷ đầu Công nguyên. Quốc gia này để lại cho chúng ta nền Văn hóa Óc Eo, một nền văn hóa, văn minh cổ đại xuất hiện sớm nhất vùng Đông Nam Á.

Phù Nam đã có một thời kỳ phát triển mạnh mẽ, nhưng về sau đã bị suy vong và biến mất. Tất cả đền đài, thành quách đều bị chôn vùi trong lòng đất suốt hàng nghìn năm. Đời sau chỉ biết đến Vương quốc Phù Nam qua sự phát hiện ra nền văn hóa Óc Eo sau cuộc khai quật của giới khảo cổ học vào năm 1944.        

Kinh đô Phù Nam xưa đặt tại Lò Gò, cách thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang ngày nay khoảng 30km về phía Tây Nam. Vào lúc cực thịnh, vương quốc Phù Nam kiểm soát một vùng dất rộng lớn từ Nam Trung Bộ thuộc Việt Nam ngày nay đến thung lũng sông Mê Nam của Thái Lan.

Dân chúng Phù Nam, cũng như nhà vua đều tôn kính thờ phụng các vị thần của đạo Bà La Môn và Phật giáo. Đền đài được xây dựng  khắp nơi để thờ cúng các vị thần.

Đứng đầu vương quốc Phù Nam là nhà vua, kế đến là các hoàng thân, các lãnh chúa và giới tăng lữ. Quốc gia cổ này cũng có những người làm khoa học, người dạy học là các thầy tu dạy chữ Phạn, có quân đội và các hoạt động nghệ thuật như đào kép, vũ công phục vụ cho giới quan lại. Nghệ thuật ca múa rất phát triển ở thời đại này.

Sống trên vùng ngập nước, cư dân cổ của Vương quốc Phù Nam không trị thủy bằng đê mà bằng cách đào kênh, dẫn nước vào ruộng, khai thác lợi thế từ nguồn nước bằng nghề cá. Nền nông nghiệp thời này khá phát triển với nghề trồng lúa nước.