Việt Nam trong mắt bạn bè câu cá khắp nơi trên thế giới chắc chắn là thiên đường câu biển khi mà chúng ta có một bờ biển trải dài từ Bắc chí Nam với nhiều hình thái khí hậu khác nhau và đặc biệt có hàng ngàn hòn đảo lớn nhỏ, khí hậu thì nắng ấm quanh năm, đó là một ưu điểm mà các loại cá, tôm đều có thể thích nghi dễ dàng để chọn nơi trú ngụ. Nhưng sự thật lại không phải như vậy, do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan như : ô nhiễm môi trường, cách khai thác hủy diệt của chính chúng ta v.v... nên hiện nay rất nhiều vùng biển nguồn lợi thủy hải sản gần bờ hầu như đã cạn kiệt, đó chính là khó khăn của những cần thủ đam mê môn câu biển. Ngày nay các cần thủ muốn tìm cảm giác mạnh, câu cá lớn thường tìm đến các vùng biển ngoài khơi Đà Nẵng hay các hòn đảo lớn như Thổ Chu, Phú Quốc, Côn Đảo… những nơi được cho là còn nhiều cá và điều kiện đi lại cũng rất thuận tiện.

Câu cá biển tại Đà Nẵng trên báo chí Hàn Quốc

Câu cá biển tại Côn Đảo

Câu biển thì có thể câu bờ, câu trên các ghềnh đá hay thuê ghe, thuyền ra khơi câu các loại cá lớn. Câu cá ngoài khơi đòi hỏi bạn cần phải có sức khỏe để chống chịu với sóng, đọ sức với cá. Cảm giác câu khơi thật khác biệt do cá biển rất khỏe lại thường câu ở những nơi độ sâu trên 20m nước, thậm chí có những nơi trên 100m nước. Khác hẳn với sự tĩnh lặng của câu hồ, câu sông, thú câu khơi thực sự đem đến những cảm giác mới lạ, đam mê và đầy cảm xúc. Nói đam mê cũng phải thôi, được sống giữa biển khơi bao la sóng vỗ, ngày thì đầy nắng và gió, đêm thì tối đen mịt mùng. được vật lộn, chiến đấu với rất nhiều loài cá, màu sắc sặc sỡ mà mỗi lần thả câu là một lần hồi hộp, không biết sẽ kéo lên được loại cá nào ? không biết điều gì đang chờ đợi mình dưới đó ? Câu biển là thế! tất cả đều là ẩn số cho đến khi mọi thứ đã nằm cả trên ghe chính vì vậy nên môn câu biển có sức hấp dẫn các cần thủ một cách lạ kỳ.

Trong khuôn khổ bài viết này tôi xin chia sẻ với các bạn về câu biển tại các hòn đảo lớn phía nam như Thổ Chu, Phú Quốc và đặc biệt là Côn Đảo. Nghĩ đến Côn Đảo hay Phú Quốc bây giờ, ngoài những ký ức lịch sử buồn thì nơi đây thực sự là một thiên đường du lịch, thiên đường cho các cần thủ câu cá với những chuyến ra khơi mà nếu bạn đã từng trải nghiệm một lần thì sẽ không bao giờ quên.

Để được một lần trải nghiệm cảm giác câu biển tại những hòn đảo này ngoài việc chuẩn bị cần câu biển, máy câu biển và các dụng cụ cần thiết thì trước hết các bạn cần phải liên hệ với các ghe câu dịch vụ chuyên nghiệp và phải đặt sớm từ ba đến sáu  tháng trước chuyến câu vì lượng cần thủ thì đông mà số lượng ghe câu dịch vụ thì có hạn. Ghe câu cá chuyên nghiệp không phải là các ghe câu du lịch làm bằng composit với đầy đủ tiện nghi mà là những chiếc ghe gỗ của ngư dân, không có giường hay bàn ghế và nhà vệ sinh đâu nhé. Mỗi chuyến câu như vậy các bạn có thể đi từ hai đến năm người. Giá cho một ngày đêm câu cá tại đây là từ ba đến bốn triệu đồng. Phương tiện để đến với các hòn đảo này thì có thể là tàu thủy hoặc máy bay tùy theo điều kiện kinh tế của bạn. Thông thường một chuyến đi như vậy kéo dài từ hai đến bốn ngày. Khi đến nơi, các bạn sẽ được các bạn câu (Phục vụ trên ghe) đón lên ghe và trải nghiệm trọn vẹn chuyến câu trên ghe mà không ghé vào bờ trừ trường hợp bạn ốm đau hay đơn giản là không thể chịu được say sóng, còn bình thường bạn sẽ sống một cuộc sống của ngư dân thực thụ. Thời gian tốt nhất cho chuyến câu biển của bạn là thời điểm bắt đầu từ tháng ba hàng năm, thời điểm này không còn gió mùa nên mặt biển khá êm, bạn sẽ đỡ lo vấn đề say sóng. Các cụ thường ví tháng ba bà già đi biển là vậy.

Không biết nên bắt đầu kể về chuyến câu biển từ thời điểm nào cho thích hợp. Có lẽ nên bắt đầu từ bữa tối đầu tiên trên biển khi hoàng hôn xuống. Hoàng hôn trên biển đẹp lạ kỳ, hoàng hôn xuống cũng là lúc tất cả thu cần, nghỉ ngơi, tắm biển, chuẩn bị thưởng thức thành quả của mình, là những gì đã câu được trong ngày cùng với những lon bia ướp đá mát lạnh, cảm giác thật khó diễn tả. Sau khi thưởng thức thành quả, ghe bắt đầu bật đèn câu mực đêm để làm mồi cho ngày hôm sau, cũng là lúc những con cá chuồn (flying fish) từng bầy bơi lội tung tăng quanh ghe câu, thỉnh thoảng lại tung cánh bay lên khỏi mặt nước, ánh sáng phản chiếu trên những chiếc vây ngực như đôi cánh của cá chuồn lấp lánh tạo nên một cảnh tượng cực kì ngoạn mục. Truyền thuyết kể rằng, loài cá này là một loài chim trên thiên đình, một lần lén rủ nhau xuống trần gian chơi, vì mê biển cả mênh mông nên xin Ngọc Hoàng cho ở lại, đến nay, loài cá này vẫn giữ được đôi cánh trên lưng. Cá Chuồn không phải là vị khách duy nhất trong đêm, ngoài cá Chuồn bạn còn có thể gặp một vài loại cá nhỏ, cá Nhoái, Ghẹ, Mực… Nếu nhanh tay cùng với cây vợt có sẵn trên ghe bạn sẽ kiếm được một bữa ăn khuya kha khá. Câu Mực thì cũng khá nhàn hạ, chỉ ngồi ôm cây cần có gắn con tôm giả nhấc lên hạ xuống thỉnh thoảng tợp một ngụm bia mà các bạn vẫn có thể bắt được các chú Mực dễ dàng để tăng phần dinh dưỡng cho bữa ăn khuya. Thưởng thức món mực tươi nướng hay ghẹ hấp chấm muối tiêu chanh bên cạnh lò than hồng với chút đồ uống cay cay trong cái gió biển đêm hơi se lạnh thì thật không còn gì thú vị hơn.

Tắm biển sau một ngày câu kéo mệt nhoài

Sasimi giữa biển

Mực sống - mồi câu

Khi tất cả đã chìm vào giấc ngủ sau một ngày câu kéo mệt nhoài thì các bạn câu vẫn chia làm hai ca tiếp tục câu mực để làm mồi cho đến gần sáng. Mồi câu cá biển ở đây là mồi mực sống, mực chết và một số loại cá nhỏ. Nói thật nhìn nhiều con mực còn đang sống được móc vào lưỡi câu làm mồi mà anh em cứ nuốt nước bọt ừng ực, trên bờ thì làm gì có loại như thế mà ăn, ở đây lại đem ra làm mồi câu ? chưa kể nếu không may thả xuống cá lại đem mồi đi mất kéo lên mỗi cái lưỡi không lại phải tốn thêm con mực khác. Tất cả cũng là vì cái thú trời đày.

Rồi bình minh cũng bắt đầu ló rạng, bình minh trên biển thật bình yên nhưng cũng thật lung linh, khi mặt trời nhô lên khỏi mặt nước thì cả mặt biển như được dát một lớp vàng mỏng óng ánh, trên đầu là những áng mây nhiều màu đang sáng dần lên. Nếu như bạn có ngủ quên bạn cũng sẽ bị đánh thức bởi tiếng la ó, gọi nhau khắp từ đầu ghe đến cuối ghe vì cá cắn câu. Một ngày câu thường bắt đầu như vậy, tất cả đều nhanh chóng làm vệ sinh cá nhân để bắt đầu buổi câu sớm hứa hẹn nhất trong ngày. Mùa tháng ba hay tháng chín, thời điểm sáng sớm là lúc câu cá Thu, cá Bè Chang thích hợp nhất. Cá Thu thì đã quá nổi tiếng, nhưng Cá Bè Chang thì không phải ai cũng biết. Loài cá này có tên thương mại là Talang Queenfish, thịt cá khi tươi ăn rất đặc biệt, trắng, dai, bạn sẽ không thể quên mùi dầu cá thơm phức khi nướng lên, đây là một loài cá đẹp, ngon không chỉ nổi tiếng ở Việt Nam mà còn được ưa chuộng ở các nước Nam Á. Được mệnh danh là cá Nữ Hoàng (Queenfish) với điểm nổi bật là có 10 hoặc 12 nốt chấm đen giống vân tay, mỗi bên 5 hoặc 6 nốt nằm trên sống lưng. Ngư dân ở Kiên Giang nói rằng : “Ngày xưa, nàng lỡ phạm tội ở thiên đình nên trốn xuống trần gian hoá kiếp thành cá Bè Chang nhưng vẫn bị Thiên binh bắt hụt vài lần nên trên lưng vẫn còn các nốt vân tay của Thiên binh”, cá Bè Chang khi không còn tươi thì được các ngư dân xẻ thịt phơi khô làm đặc sản. Hai loại cá này cứ đến mùa lại vào gần bờ sinh sản, đây là những loại cá săn mồi nên chúng rất nhanh và khỏe, khi cá cắn câu bạn sẽ thực sự ấn tượng với những cú nhảy santo bay lên khỏi mặt nước để giũ lưỡi câu và liền sau đó là cú chạy thần tốc, dây tuôn ào ào, máy câu liên tục phát ra những tiếng rẹc rẹc khiến bất kỳ cần thủ nào cũng thấy phấn khích. Chỉ cần thu dây chậm một chút hay để trùng dây trong khoảnh khắc là cá sẽ thoát mất trong sự tiếc nuối đến bần thần của các cần thủ…  Để bắt được con cá lên ghe bạn cũng phải đánh vật với nó một lúc, mình cứ quay vào thì nó lại kéo ra, cá nhỏ cỡ vài kg thì thường nó mệt trước mình, còn gặp con nào trên chục kg thì mệt với nó đấy, có khi phải thay nhau đánh vật với nó. Có anh bạn lúc kéo được con cá lên ghe, đứng mà hai đầu gối cứ đập vào nhau, miệng thì thở hổn hển nhưng nét mặt thì tươi như hoa.

Mặt trời lên cũng là thời điểm kết thúc buổi câu sớm thể dục buổi sáng đầy hứng khởi để chuẩn bị ăn sáng nạp năng lượng cho một ngày câu mới. Ăn sáng trên ghe cũng chỉ là tô mì tôm nấu với vài con mực nhỏ hoặc với vài miếng cá hay bát cơm chiên (rang) do anh em bạn ghe chuẩn bị cho các cần thủ, vậy mà ngon lạ, hình như trên ghe ăn món gì cũng ngon thì phải? có lẽ một phần vì đói do phải chống chịu với sóng cả ngày lẫn đêm, phần còn lại chắc là do ăn toàn những thứ còn đang giãy đành đạch nên nó mới ngon như vậy?

Nắng đầu hè trên biển không gay gắt mà trải dài, óng ả, gió mát nhè nhẹ, biển thì xanh ngắt trên nền trời trong trẻo, cao vút khiến bất kỳ cần thủ nào dù đi nhiều lần hay mới chỉ đến đây lần đầu đều cảm thấy lâng lâng trong buổi sáng đầu tiên trên biển. Ngoài Cá Thu, Cá Bè Chang và một vài loại cá nữa thì cá câu trong ngày chủ yếu là cá rạn hay còn gọi là cá đáy tức là các loại cá sống dưới đáy biển trong các rạn san hô hay đá ngầm. Để tìm ra các vị trị câu này thì người thuyền trưởng ngoài kinh nghiệm của mình còn được trang bị các máy móc hiện đại để tìm chính xác từng điểm câu. Sau khi đã thả neo yên vị thì gần như là ngay lập tức các cần thủ lại buông cần để tìm kiếm cảm giác mạnh cho riêng mình. Trước đây câu cá rạn thì chủ yếu vẫn là cách câu đáy truyền thống với thẻo chì và mồi mực sống, còn ngày nay với những thiết bị cần, máy thế hệ mới đắt tiền cùng với con mồi giả làm bằng chì hay nhựa cứng thì ngoài việc ôm cần câu đáy, các bạn còn có thể thử sức với các loại hình câu mới có thể gọi là câu cá thể thao đòi hỏi bạn cần phải có thể lực như câu Jigging hay Popping (Nếu có điều kiện tôi sẽ chia sẻ trong một bài viết khác).

Sắc màu cá Biển

Khi nắng đã dát vàng khắp cả mặt biển, bầu trời trong xanh không một gợn mây cũng là lúc ghe đưa các bạn đến những điểm câu cá đáy. Mỗi khi tới một điểm câu mới nếu cá chịu ăn thì chỉ thả câu năm đến mười phút là lại í ới gọi nhau lấy vợt, lấy khấu (Cây sào tre có gắn cái móc sắt) để chuẩn bị bắt cá, lại tiếp tục cái điệp khúc hò dô ta đánh vật với chúng, cái cần lại cong vòng như chữ O, máy câu lại rẹc rẹc, dây lại tuôn ào ào, lại quay, lại kéo, lại hổn hển và lại vã mồ hôi… cứ mỗi khi cá cắn câu là không khí lại nhộn nhịp hẳn lên, mọi người đều thấy vui vẻ, khắp cả ghe lại đầy ắp tiếng cười… Câu biển cũng có những tình huống rất bất ngờ nhưng khá thú vị, đấy là khi cá cắn câu nhưng kéo lên đến mặt nước thì chỉ còn lại nửa con hay thậm chí chỉ còn cái đầu xương lủng lẳng trên lưỡi câu, đó là do mấy con cá Nhồng tinh quái, hay cá Thu với hàm răng sắc như dao cạo lao theo đớp mất hoặc đôi khi thăm mồi, kéo cần lên thấy lưỡi câu dính một chùm gì rất lạ, hóa ra một lũ sâu biển háu mồi nên đua nhau luồn người từ đầu lưỡi câu vào tận dây cước thành một xâu giống như mình xỏ mồi trùng khi đi câu sông vậy. Gặp tình huống này đừng dại dột dùng tay trần kéo sâu ra đấy nhé vì nhỡ lông chúng dính vào tay là ngứa cả một con trăng đấy.

Chắc mọi người đều nghĩ cá ngoài biển nhiều thế chắc là rất dễ câu, nếu bạn nghĩ như vậy là nhầm to đấy. Câu gì cũng đều phải có kinh nghiệm để biết thả cước như thế nào thì vừa để chì và lưỡi không mắc vào rạn, vào đá, sợi cước thì lúc nào cũng căng như dây đàn, ghe câu thì bồng bềnh theo sóng nước, làm sao để biết cá cắn ? rồi khi cá cắn câu phải đóng (giật) ra sao, xử lí cây cần thế nào cho nhanh và đúng để cá không kịp chui vào rạn đứt dây làm mất cá và tất nhiên là mất cả mồi, cả chì. Nói vậy thôi chứ dù mới đi câu biển lần đầu nhưng với sự hướng dẫn của anh em đi trước và đặc biệt là của các bạn câu thì cuối cùng mọi người cũng lôi được cá lên ghe, nào là Mú, Nhồng, Bè, Khế, Hồng, Hoắc, Mó… rất nhiều loại cá quí thơm ngon với đủ các màu sắc khác nhau, chưa kể còn rất nhiều những loại cá lạ, rất đẹp mà thậm chí bạn còn chưa một lần nghe tên. Ngược lại nếu thả câu cả tiếng đồng hồ mà cá không chịu ăn thì tất cả lại thu cần, kéo neo di chuyển đến điểm câu mới. Mỗi khi ghe di chuyển các bạn câu lại nhanh chóng tập kết cá câu được chuyển xuống hầm lạnh ướp đá để bảo quản, đảm bảo khi về đến đất liền cá vẫn tươi ngon.

Tùy theo con nước và thời tiết mà cá chịu ăn mồi hay không. Khi nước bắt đầu chảy mạnh, mặt trời đã đứng bóng cũng là khi cá chậm ăn thì tất cả lại dừng câu, thu cần để tranh thủ ăn trưa. Các cần thủ ra đây thì khoái nhất là các món Cá mà các bạn ghe thì lại chỉ thích ăn thịt có lẽ cũng vì hàng ngày ăn cá nên nó ngán, chính vì vậy trong số nhu yếu phẩm anh em mang xuống ghe ngoài bia, nước ngọt, cafe, thuốc lá… thì bao giờ cũng có ít thịt bò, thịt heo (lợn) và rất nhiều rau xanh, hoa quả… mà chủ yếu là để chiều lòng các bạn ghe. Bữa trưa trên ghe cũng nhanh chóng kết thúc để mọi người tranh thủ ngả lưng lấy sức cho buổi câu chiều. Trong lúc mọi người nghỉ ngơi thì thuyền trưởng lại di chuyển đến các điểm câu mới, nước đỡ chảy hơn hy vọng cá sẽ chịu ăn mồi. Các thuyền trưởng cũng rất khéo chiều các cần thủ, tùy theo số lượng và chủng loại cá đã câu được mà lựa chọn các điểm câu tiếp theo để sao cho khi kết thúc chuyến câu các bạn được chinh phục nhiều loại cá nhất, nói như dân câu là đủ màu.

Thành quả những chuyến câu biển

Một ngày câu thường kết thúc khi đã xế chiều, mọi người thu cần, sắp xếp mọi thứ gọn gàng để nghỉ ngơi sau một ngày câu kéo rã rời. Ghe câu sẽ di chuyển đến các bãi mực để làm mồi cho ngày hôm sau. Đây cũng là lúc mọi người được thoải mái vùng vẫy trong làn nước mát lạnh giữa biển khơi. Các bạn câu thì tranh thủ ướp bia, chuẩn bị mồi nhậu, các món thì cũng hết sức đơn giản như mực hấp hay nướng nguyên con chấm với muối tiêu chanh, vài món cá và đặc biệt là không thể thiếu món cá sống phi-lê chấm mù tạt và nồi canh chua với chén mắm ớt cay nồng. Bơi lội thỏa thích xong, lên ghe cả nhóm sẽ được cấp một can nước ngọt để tráng, thay bộ đồ mát mẻ hay thậm chí mỗi cái quần cộc là đủ, tất cả các bạn câu, các cần thủ lại quây quần bên nhau thưởng thức những thành quả trong ngày cùng với những lon bia mát lạnh, hay chai rượu quí mang theo. Câu chuyện thì cũng lại xoay quanh những cá là cá, ai câu được những con gì, con nào to nhất, ai để sểnh cá, ai còn chưa câu được cá… câu chuyện cứ rôm rả như thế với những tiếng cười sảng khoái vỡ òa giữa hoàng hôn đang tối dần.

Một quy trình như vậy cứ thế diễn ra trong suốt cả mấy ngày câu mà chẳng hiểu sao không ai thấy nhàm, thấy chán, đến ngày cuối cùng thì tất cả mọi người đều giật mình, không hiểu tại sao thời gian trôi nhanh thế ? mới vừa xuống ghe mà giờ đã phải lên bờ. Câu biển nó thế đấy các bạn, dường như mấy ngày dưới ghe là những ngày thư giãn, thoải mái và hạnh phúc nhất với các cần thủ, họ cũng chẳng thèm quan tâm, để ý đến những khó khăn hay mệt nhọc của cuộc sống ngư dân trên ghe câu vất vả, họ dường như bỏ lại hết thảy những tất bật, lo toan của cuộc sống thường ngày ngay khi đặt chân xuống đến ghe. Có lẽ chỉ còn lại niềm đam mê bất tận với cái thú trời đày giữa biển khơi.

Đi câu nhuộm sương, nhuộm nắng, nhuộm gió không ngại ngần, đi câu vượt sông, vượt suối, vượt đá bao gập ghềnh.
Câu lên được loài cá lớn, cá bé là lộc trời, câu lên được loài cá lớn, cá bé là trò chơi.
Thênh thang nào sông, nào suối, nào sóng, nào biển, hồ, Câu trăng tròn khuyết, tròn khuyết, câu mặt trời rực hồng.
Ơ phao nhấp nháy, nhấp nháy, ơ kìa kìa, đi câu để đoán, để biết, xem lòng người nông sâu.
Cần câu là cần câu cong cong í a, sợi dây là sợi dây mong manh í a.
Sắc bén ấy là lưỡi câu í a, nông sâu ấy nhờ chì đo í a, mật ngọt ấy là mồi câu.
Đời đẹp là được đi câu, đời đẹp là được đi câu. (Cẩn thận không là bị câu…)

TP. Hồ Chí Minh, tháng 10 - 2016
P.V.D

Các clip về câu biển

Chia sẻ

Các chủ đề được xem nhiều

HÃY ĐĂNG KÝ CÁC KÊNH YOUTUBE CỦA CHÚNG TÔI